Artroplasti Nedir?
Vücuttaki eklemlerin tamamı kişiye farklı hareket kabiliyeti kazandırır. Çeşitli hastalık ve travmalara bağlı olarak eklemler zaman zaman bu işlevi yerine getiremez hale gelebilir. Artroplasti, eklemdeki ağrı hissini azaltmak, hareket kabiliyetini artırmak ve stabilize etmek için eklemin yeniden yapılandırılması olarak tanımlanabilir. Artroplasti genellikle diz ve kalça eklemleri gibi ağır vücut ağırlığı taşıyan geniş yüzeyli eklemlerde kullanılır. Ancak tıp ve teknolojinin gelişmesiyle birlikte bilek, ayak bilekleri, dirsek ve omuz gibi eklemlere de uygulanabilmektedir. Artroplasti ile eklemler onarılabilir veya protezlerle değiştirilebilir. Böylece kişide ağrıya ve hareket kısıtlılığına neden olan deforme olmuş eklem eski hareketliliğini geri kazanarak kişinin yaşam kalitesini yükseltir.
Artroplasti Çeşitleri Nelerdir?
Artroplasti ile hareket kısıtlılığına neden olan eklemler yeniden şekillendirilebilir veya protez ile değiştirilebilir. Artroplasti 4 farklı şekilde uygulanabilir:
- Rezeksiyon Artroplastisi
Şikayete neden olan eklemin eklem yüzeyi çıkarılır. Böylece eklem mümkün olan en geniş hareket açıklığına, yani gevşekliğe sahiptir. Örneğin yürüme güçlüğü çeken bir kişiye rezeksiyon artroplastisi yapıldığında kişi topallayarak da olsa tekrar yürüyebilir.
- İnterpozisyon Artroplastisi
Rezeksiyon artroplastisi uygulamasına ek olarak eklemlerin arasına yumuşak doku yerleştirilir. Örneğin, bilekte hareket kısıtlılığına neden olan kemik çıkartılıp yerine top şeklinde bir tendon takılabilir.
- Parsiyel Endoprotez Artroplastisi
Eklemin bir kısmı endoprotez yani vücutta kalan protez türü ile desteklenir. Böylece eklem anatomik ve mekanik olarak çalışır. Kalça kırığı vakalarında kalça kıkırdaklarının bir kısmı çıkarılarak yerine protez takılır ve eklem eski işlevine kavuşur.
- Total Endoprotez Artroplastisi
Hasta veya deforme olmuş eklemin her iki tarafının da değiştirilmesi işlemidir. Bu işlem genellikle diz ve kalça eklemlerine uygulansa da el ve ayak bileği, dirsek, omuz ve bel omurgası (bel diski) gibi eklemlere de uygulanabilir.
Total Kalça Protezi Nedir?
Total kalça protezi, birçok farklı nedenden dolayı oldukça deforme olmuş kalça ekleminin yapay bir eklem ile değiştirilmesidir. Ağrıyı ve hareket kısıtlılığını ortadan kaldırarak hastanın yaşam kalitesini büyük ölçüde artırır. Kalça protezinin ne zaman uygulanacağı hastanın yaşı, cinsiyeti ve şikayetlerine göre değişiklik gösterebilir. Günümüzde kalça protezleri 15 ila 20 yıl arasında kullanılabilir.
Total Omuz Protezi Nedir?
Omuz eklemindeki kıkırdağın kireçlenmesi ve aşınması kişide hareket kısıtlılığına ve şiddetli ağrılara neden olabilir. Bu gibi durumlarda eklemin eski fonksiyonunu geri kazandırmak ve ağrıyı gidermek için total omuz protezi uygulanır. Total omuz protezi operasyonunda omuz ekleminin tamamı veya bir kısmı protez ile değiştirilerek kişinin yaşam kalitesi arttırılır.
Total Diz Değiştirme Nedir?
Kıkırdak aşınması ve kireçlenme gibi faktörler diz ekleminde hareket kısıtlılığına ve şiddetli ağrıya neden olabilir. Bu gibi durumlarda eklemin eski fonksiyonlarını geri kazanmak için total diz protezi uygulanabilir. Total diz protezi ameliyatında yıpranmış ve/veya hasar görmüş diz eklemi protez ile değiştirilir. Diz protezinin ne zaman uygulanacağı hastanın yaşı, genel sağlık durumu ve şikayetlerine göre değişiklik gösterebilir.
