Pankreatit Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?
Karın içinde, midenin arkasında bulunan ve kan şekerini enzimler ve insülin adı verilen maddelerle düzenleyerek besinlerin sindiriminde önemli rol oynayan organa pankreas adı verilir. Pankreas, lipaz, amilaz ve proteaz gibi sindirim enzimlerinden zengin bir sıvı salgılar. Bikarbonat yönünden de zengin olan bu özsu, karaciğerden gelen safra ile on iki parmak bağırsağına geçer ve burada protein, şeker ve yağ gibi maddelerin sindirilmesinde ve emilmeye hazır hale getirilmesinde görev alır. Pankreas içindeki enzimlerin hasar görmesi ve kontrolsüz aktivasyonu pankreasta iltihabi bir duruma neden olabilir. Bu durumda pankreatit adı verilen bir durum ortaya çıkar. Pankreatit, pankreas. İltihap değil, iltihaptır. Bazı ileri vakalarda buna sıklıkla iltihaplanma eklenir.
Pankreatit Nedir?
Pankreasın iltihabı diyebileceğimiz pankreatit ciddi bir hastalıktır. Çünkü pankreas iltihaplandığında ürettiği güçlü sindirim enzimleri kendi dokusuna zarar verir; akciğerlere, böbreklere ve kalbe zarar verebilecek iltihaplı hücrelerin ve toksinlerin uzaklaştırılmasına neden olabilir.
İki tip pankreatit vardır:
- Akut pankreatit (ani ve kısa süreli iltihaplanma)
- Kronik pankreatit (devam eden inflamasyon)
Pankreas üst karın bölgesinde bulunur ve ince bağırsağın (duodenum) başlangıcına bağlıdır. Böylece pankreas, sindirim enzimlerini kanalla birleşim yerinden ince bağırsağa enjekte etme görevini üstlenen önemli bir organdır.
Pankreasın iki ana işlevi vardır:
Sindirim enzimleri yapan ve bunları ince bağırsağa salan bu enzimleri üretir. Böylece besinlerdeki karbonhidratları, proteinleri ve yağları parçalar.
Kandaki şeker (glikoz) miktarını düzenleyen insülin gibi çeşitli hormonlar üretir.
Pankreatit Komplikasyonları
- Kardiyovasküler sistem komplikasyonları: taşikardi, şok, hipotansiyon
- Solunum sistemi (pulmoner) komplikasyonları: pulmoner ödem, akciğer zarları arasında sıvı birikmesi (plevral efüzyon)
- Böbrek (böbrek) komplikasyonları: akut böbrek yetmezliği, oligüri (azalan idrar)
- Metabolik komplikasyonlar: artmış glukoz, azalmış kan kalsiyumu, asidoz
- Hematolojik komplikasyonlar: damarların tıkanması (vasküler tromboz), intravasküler pıhtılaşma
- Enfeksiyöz komplikasyonlar: bakteriyemi, sepsis
Olası komplikasyonlar şunlardır:
Pankreas komplikasyonları: nekroz, peripankreatik sıvı birikimi (pankreas çevresinde sıvı toplanması), psödokist, pankreatik asit (karın içinde sıvı toplanması), fistül oluşumu
Pankreatik olmayan lokal komplikasyonlar: Venöz kan damarında olası tıkanıklık (splenik ven trombozu), arteria lienalis içinde yırtılma veya kabarcık oluşumu (rüptür ve arteriyel kan damarı anevrizması), gecikmiş mide boşalması (gastroparezi, gastrik çıkışta darlık), biliyer yol tıkanıklığı, paralitik veya mekanik bağırsak felci tıkanıklığı (ileus).
Pankreatit Tedavisinde Kullanılan İşlemler
-
Endoskopik Prosedür
Pankreas psödokisti (inflamatuar kist tipi) veya enfekte pankreas dokusu gibi komplikasyonlar endoskopik bir prosedürle yönetilir. Bu yöntemde boğazdan bağırsağa pankreasın yanına bir tüp salınır. Safra taşları ve pankreas taşları endoskopik bir prosedürle çıkarılır.
-
Laparoskopi
Ameliyatın önerildiği durumlarda, cerrahlar genellikle laparoskopiyi tercih ederler. Bu cerrahi teknik, iyileşmesi daha az zaman alan daha küçük kesilerle tamamlanır. Laparoskopik cerrahi sırasında cerrah, karındaki anahtar deliği büyüklüğündeki kesiklere bir laparoskop (küçük bir kamera ve ışıklı bir alet) sokar. Laparoskop sayesinde işlem sırasında elde edilen görüntüler monitörde izlenebilecektir.
